Als huisartsen en praktijkondersteuners alert zijn op financiële problemen bij patiënten, kunnen zij met een verwijzing veel voor hen betekenen. Dit blijkt wel in Leiden, waar afgelopen jaar in een pilot 257 mensen met schulden of geldzorgen werden geholpen door Voor Elkaar Leiden en SchuldHulpMaatje. “Het enige dat je hoeft te doen, is het doorgeven van een telefoonnummer”, zo klonk het op 6 februari tijdens een inspiratiebijeenkomst voor praktijken met achterstandspatiënten in Leiden, georganiseerd door het Achterstandsfonds HMAH.
De bijeenkomst vond plaats bij Diaconaal Centrum De Bakkerij in Leiden, een plek waar verschillende organisaties hulp bieden aan mensen in nood.
Met een goede opkomst van huisartsen en praktijkondersteuners werd de bijeenkomst afgetrapt door Annemarie Pinkse, huisarts in Leiden en ambassadeur van het Achterstandsfonds Hollands-Midden, Amstelland en Haarlemmermeer (HMAH). Ze vertelde hoe het fonds huisartsenpraktijken ondersteunt bij achterstandsproblematiek van patiënten, door het financieren van producten en diensten zoals trainingen voor huisartsenpraktijken.
Ideeën voor tegengaan achterstandsproblematiek
De deelnemers gingen vervolgens in groepjes uiteen om na te denken hoe zij subsidie van het Achterstandsfonds zouden willen inzetten. De meest bekende dienst die door het fonds wordt vergoed is de Tolkentelefoon. Het bleek dat nog niet alle huisartsen dit kennen of de klantcode hebben die nodig is om van de Tolkentelefoon gebruik te maken. Deze code is alleen geldig voor huisartsenpraktijken uit gemeenten die onder het Achterstandsfonds HMAH vallen.
Heeft uw huisartsenpraktijk nog geen klantcode voor de Tolkentelefoon? Vraag de code op via [email protected].
Een ander geopperd idee betrof het aanpassen van communicatie op laaggeletterdheid, onder meer door het gebruik van symbolen in plaats van veel tekst. “Zo kun je de praktijk aanpassen op mensen die moeite hebben met lezen en schrijven.” Een andere deelnemer gaf het idee van gezonde kookworkshops mee. “Zo laat je mensen zien en ervaren wat goede voeding is en wat de effecten ervan zijn.”
Relatie tussen geldzorgen en gezondheid
Na de pauze was het woord aan Angela de Jong, directeur van Voor Elkaar Leiden. Deze organisatie biedt, vanuit De Bakkerij, in Leiden en omgeving hulp op het gebied van geldzaken, werk zoeken en praktische vragen.
De Jong besprak de relatie tussen geldzorgen en gezondheid. Ze haalde daarbij een recente pilot aan die Voor Elkaar Leiden, SchuldHulpMaatje en Zorg en Zekerheid in de wijken Hoge en Lage Mors hebben uitgevoerd, onder andere met zorgverleners. “Daar hebben we 257 mensen kunnen helpen”, vertelde De Jong. “Dat varieert van kleine hulpvragen zoals het aanvragen van een DigiD tot grotere zaken zoals het doorlopen van een heel schuldentraject. We hopen de pilot dit jaar uit te rollen naar andere wijken in Leiden.”
>>> Lees ook: Snel hulp bij geldzorgen dankzij samenwerking met zorg en welzijn in Leiden
Samenwerking met zorg en welzijn
Door samen te werken met zorg en welzijn willen Voor Elkaar Leiden en SchuldHulpMaatje mensen met schulden of geldzorgen eerder bereiken, ook met het oog op hun gezondheid. De Jong: “Wij willen zorg en welzijn daarin zo laagdrempelig mogelijk ondersteunen. Het enige dat je hoeft te doen, is aan patiënten vragen of je hun telefoonnummer mag doorgeven aan ons.” Desgevraagd gaf De Jong aan dat het Sociaal Wijkteam, na verwijzing door een huisartsenpraktijk, vaak ook contact met Voor Elkaar Leiden opneemt. “Maar het snelste is om rechtstreeks contact op te nemen. Ook mensen met complexe problemen kunnen we op hele korte termijn helpen. We hebben geen wachtlijst.”
De aanwezige huisartsen en praktijkondersteuners kregen een casus voorgelegd van een gezin met grote geldzorgen, om inzicht te krijgen in de financiële keuzes die mensen in armoede moeten maken en enigszins te ervaren welke stress dit geeft.
‘Belangrijk dat je écht luistert’
Nikki van Blijdenstein van SchuldHulpMaatje deelde aansluitend hoe zij mensen met schulden of geldzorgen helpt. “Het belangrijkste is dat je in eerste instantie écht luistert. Dan gaan we aan de slag. We vragen de bankafschriften van de afgelopen drie maanden op, zetten de vaste lasten op een rij en maken een budgetplan. Wat veel mensen met schulden ook niet kennen, is de beslagvrije voet: het deel van een inkomen waar schuldeisers geen beslag op mogen leggen.”
Als voorbeelden van mogelijke besparingen gaf Van Blijdenstein het checken van een reiskostenvergoeding bij de werkgever, aanmelden bij de Voedselbank en jezelf eerlijk afvragen of een uitgebreid televisiepakket wel nodig is en of de verwarming misschien wat lager kan. “Stel vooral ook de vraag waar mensen zelf op willen besparen. Wij kunnen wel van alles aanreiken, maar zij moeten het uiteindelijk doen.”
Actief navraag doen bij patiënten
Voordat Angela de Jong de deelnemers een rondleiding gaf door De Bakkerij, sloot Annemarie Pinkse de bijeenkomst af. “Het is goed om te weten dat huisartsenpraktijken Voor Elkaar Leiden en SchuldHulpMaatje kunnen inschakelen als patiënten schulden of geldzorgen hebben. Laten we collega’s hiervan op de hoogte stellen en zelf ook actiever navraag doen bij patiënten of ze financiële problemen hebben.”
